Uluslararası Yönetim Danışmanlığı şirketi Kearney, COVID-19 pandemisinin dünya ve Türkiye ekonomisine etkilerini yayınladığı kapsamlı bir raporla değerlendirdi. Rapora göre Kearney, pandeminin Türkiye ekonomisine etkisiyle ilgili 3 senaryo çiziyor: V tipi etki, U tipi etki ve L tipi etki.

Dünyada meydana gelen diğer salgınlarla kıyaslandığında COVID-19 oldukça farklı. Çoğalma ve yayılma oranının değişkenlerinden dolayı bilim insanları bu salgının bitiş tarihini öngöremiyor. Bu durum da sağlık ve ekonomi ile ilgili global anlamda ciddi endişeler yaratıyor. Dünyada birçok endüstri hayatta kalma mücadelesi verirken bazıları da ciddi yaralar alıyor. Bu bağlamda Kearney raporunda Türkiye’de pandemiden en çok etkilenecek olan, yüksek riskli sektörleri şöyle sıralıyor: Üretim, turizm/seyahat/ulaşım ve perakende.

Perakendede Dijital Yatırımlar Büyüyecek
Kearney, perakendenin COVID-19 pandemisinden en fazla etkilenen sektörler arasında yer aldığını belirtiyor. Amerika’da perakende uzmanlarının bu yıl 15 bin mağazanın kapanmasını beklediğine dikkat çeken Kearney, Çin’de sektör şirketlerinin 2020’nin sadece birinci çeyreğinde 213 ila 426 milyar dolar arasında gelir kaybı yaşayacağı tahmininde bulunuyor.
Dayanıklı tüketim ürünlerinin diğer alanlara göre çok daha olumsuz etkileneceği uyarısında da bulunan Kearney, internet satışlarının büyümesiyle birlikte şirketlerin bu alandaki yetkinliklerini arttırmak ve altyapılarını geliştirmek için yeni yatırım yapacaklarını öngörüyor.

Havacılık Sektörü Sert Etkilenecek
Raporda pandemiden en olumsuz etkilenecek sektörlerden bir diğerinin de turizm, seyahat ve ulaşım olacağı belirtiliyor.
Küresel otel zinciri Marriott’un birçok ülkede gelirlerinin yüzde 75 düşeceği uyarısı yaptığını hatırlatan Kearney, havayolu şirketlerinin seyahat sınırlamalarından çok olumsuz etkilendiğini, Avrupa’nın en büyük ucuz havayolu şirketi Ryanair’in koltuk kapasitesini Nisan ve Mayıs aylarında yüzde 80 azaltmayı planladığına dikkat çekti. Türkiye’de de havayolu şirketlerinin sert şekilde küçüleceği öngörüsünde bulunan Kearney, sektörün 2020 yılında 100-120 milyon dolar gelir kaybı yaşayabileceğini belirtiyor. Türkiye’de ise 68 ülkeye getirilen seyahat yasağının birçok önemli sektörü içinde barındıran havacılık sektörünün 2020 gelirinde, 5 milyar dolar azalış beklendiğini öngörüyor.
Kearney, sınırlama getirilmeyen kargo sektörünün pandemiden daha az etkileneceğini belirtiyor.

Otomotivde Üretim Durdu
Rapora göre otomotiv de pandemiden en olumsuz etkilenecek sektörler arasında yer alıyor. Çin’de hayatın yavaş yavaş normale dönmesine rağmen otomotiv satışlarının bir yıl önceye göre yüzde 50 azaldığını belirten Kearney, Avrupa’da da Fiat Chrysler, PSA Group, Renault Group, Volkswagen gibi üreticilerin fabrikaları kapattığına, Türkiye’de de Ford, Toyota ve Hyundai’nin üretime ara verdiğine dikkat çekiyor.

Ekonomik Etki Senaryoları
Raporda Türkiye için 3 ekonomik senaryo mevcut. Küresel pandeminin etkilerinin 2-3 ayda atlatılacağı “V tipi”, ekonominin durgunluğa gireceği, 4-5 ay sürecek “U tipi” ve 9 aydan fazla sürecek “L tipi”. Gayrisafi yurtiçi hasıla V tipi etkide yüzde 3-5, U tipi etkide yüzde 6-8, L tipi etkide ise yüzde 14-16 daralacak.

V tipi
COVID-19’un ekonomiyi 2-3 ay etkileyeceği “V tipi etki” senaryosunun gerçekleşmesi durumunda pandeminin gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) üzerindeki etkisi yüzde 3-5 ile sınırlı kalacak. Bu senaryo, büyük ekonomiler ve Türkiye’nin ana ticaret ortaklarında pandeminin önümüzdeki birkaç ay içinde kontrol altına alınmasını öngörüyor.
V tipi etkinin gerçekleşmesi durumunda bütün dünyada gayrisafi yurtiçi hasılalar (GSYH), geçen yıla yakın seviyelerde gerçekleşecek. Seyahat ve turizm sektörleri sert darbe alacak ama ikinci yarıdan itibaren toparlanmaya başlayacak. Gecikmiş tüketim yılın ikinci yarısında patlayacak.
U tipi
Salgının 4-5 ay sürmesini içeren “U tipi etki” senaryosunda ise GSYH yüzde 6-8 oranında daralacak. Bu senaryo pandeminin bazı ülkelerde kontrol altına alınırken bazılarında sürmesini, ikinci çeyrekten itibaren ise daha güçlü bir küresel iş birliği yapılmasını öngörüyor. U tipi etki senaryosunda COVID-19 pandemisinin küresel ekonomiye olumsuz etkisi Mart ortasından Temmuz ortasına kadar etkili olacak. Etki sert olmakla birlikte yönetilebilir seviyede kalacak.
Bu senaryoda ülkelerin gayrisafi yurtiçi hasılaları 2019’un biraz altında kalacak. Bazı sektörler ikinci yarıdan itibaren düzelmeye başlayacak. Seyahat ve turizm ise ancak yılın son çeyreğinde yavaş bir büyümeye geçecek.
U tipi etki senaryosunun gerçekleşmesi durumunda KOBİ’ler pandemiden çok olumsuz etkilenecek. Nakit akışı yönetimi bütün şirketler için en sıcak konulardan biri olacak.
L tipi
En kötü senaryo olan “L tipi etki”nin gerçekleşmesi durumunda ise Kearney GSYH’nın yüzde 14-16 oranında daralmasını öngörüyor. L tipi etki senaryosunda virüsün kontrol altına alınmasında eşgüdüm sağlanamayacak. Virüsün olumsuz etkisi Mart ortasından en azından 2020’nin sonuna kadar sürecek. Şirketler pandemiden olumsuz etkilenecek ve geleceğe ilişkin bekleyişlere karamsarlık hakim olacak. L tipi etki 9 aydan fazla sürecek.
L tipi etki senaryosunun gerçekleşmesi durumunda gayrisafi yurtiçi hasılalar 2019’un ciddi oranda altında kalacak. Birçok sektör yılın ikinci yarısından itibaren düzelme mücadelesi vermeye başlayacak. Seyahat ve turizm sektörleri çöküşün eşiğine sürüklenecek. Bütün sektörlerdeki şirketler çok olumsuz etkilenecek, iflaslar gündeme gelecek. Tüketim, temel ihtiyaç ürünlerinde odaklanacak.